Jump to content

Karmen Amaja

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
Karmen Amaja
Të dhëna vetjake
U lind më2 nëntor 1918
Somorrostro, Barcelonë
Vdiq më19 nëntor 1963
PunësimiValltare dhe këngëtare flamengo

Karmen Amaja { anglisht: Carmen Amaya } (2 nëntor 1918 – 19 nëntor 1963) ishte këngëtare dhe valltare Flamengo, me origjinë rome, e lindur në lagjen e varfër Somorrostro të Barcelonës në Spanjën[1] e ditëve të sotme.

Ajo u quajt “valltarja më e mirë cigane e Spanjës për gjeneratën e saj”[2], dhe “personaliteti më i jashtëzakonshëm në gjithë kërcimin flamengo”.[3]

Fëmijëria

Karmen Amaja u lind më 2 nëntor 1918 në lagjen e varfër Somorrostro të Barcelonës.[4] Ishte e bija e Jose Amaya dhe Micaela Amaya Moreno. Ajo vinte nga një familje e varfër që jetonte në një vagon. Ajo u lind nën atë vagon që paraqiste shtëpinë e tyre gjatë një shtërgante në dimrin e hershëm. Amaja ishte e dyta nga gjashtë fëmijët e mbijetuar të prindërve të saj. Ajo pati tri motra dhe dy vëllezër. Ajo mësoi flamengo në një moshë të re nga nëna e saj, tezja dhe shumë valltarë të famshëm të asaj kohe.

Karriera

grey statue of a woman in a park
Monumenti i Amajas në një park në Barcelonë

Vallëzimin e parë, Amaja e bëri në një shpellë afër Granda, Spanjë.[5] Ajo vallëzoi që nga mosha pesë vjeçare. E shoqëruar me kitarë nga babai i saj, ajo vallëzonte në tavernat ujore (ujëvara) në Barcelonë. Një person i ri që e pa tek vallëzonte ishte Sabikasi (Augustin Castellon Campos), i cili më vonë tha “Unë e pashë vallëzimin e saj dhe mu duk diçka mbinatyrore... Asnjëherë nuk kam parë dikë të kërcente ashtu. Nuk e di se si e bënte ajo këtë, thjesht nuk e di!”. Sabikasi u nga një kitarist i madh i flamengos dhe e shoqëroi atë për disa vite.[6] Ata regjistruan Queen of the Gypsies (1959) dhe Flamenco!.

Në vitin 1929, ajo bëri paraqitjen e saj në Paris me valltarin e njohur spanjoll Raquel Mellerin, nën brohoritje të ngrohta dhe admirime të shumta për aftësitë e saj të vallëzimit. Më pas ajo përformoi në Folies Bergère. Ajo refuzoi një ofertë për të përformuar në Buenos Aires derisa u thirr të paraqitej në Madrid. Pas përformances së mirë që bëri, ajo pranoi ofertën e Buenos Airesit, pavarësisht nga kundërshtimi që i erdhi nga xhaxhai i saj, Sebastian, njëri nga 16 anëtarët e shoqërisë së saj. Audienca e Argjentinës ishte mjaft mbresëlënëse sa që ata e emëruan teatrin për nderë të saj. Më pas ajo udhëtoi nëpër vende të ndryshme të Amerikës Jugore dhe në Meksikë ajo nënshkroi kontratë me S. Hurok, i cili e dëgoi atë në Nju Jork.[7] Ajo u zhvendos në SHBA në vitin 1936, kur shkoi të aktronte në disa filma që mblodhën duartrokitje kritike dhe thyen kutinë e rekordeve, duke përfshirë Romeo dhe Zhuljetën, Los Tarantosin dhe një film të shkurtër Danzas Gitanas (spanjoll për valltarë ciganë).

Amaja u ftua nga presidenti Franklin Rusvelti që të kërcente në Shtëpinë e Bardhë në vitin 1944, dhe po ashtu nga Herri Trumani në vitin 1953.

Amaja u varros në Varrezat e Ciriedos në Santander.

Referime

  1. ^ "Vila Olímpica". Arkivuar nga origjinali më 6 dhjetor 2007. Marrë më 3 prill 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Clarke, Mary & Crisp, Clement 1981. The history of dance. Orbis, London. p60
  3. ^ Clarke, Mary & Vaughan, David 1977. The encyclopedia of dance & ballet. Pitman, London. p316
  4. ^ Montse Madridejos, David Pérez Merinero (2013). Carmen Amaya. Barcelona: Edicions Bellaterra. ISBN 978-84-7290-636-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Herbert Kadison. "Flamenco Firebrand." Greenwich Village Chatter II:11 (October, 1946), 5-7.
  6. ^ Sevilla, Paco 1999. Queen of the gypsies: the life and legend of Carmen Amaya. Sevilla Press. Excerpt by Flamenco-world.com: [1] Arkivuar 19 shkurt 2003 tek Wayback Machine
  7. ^ (Kadison, 6)

Bibliografia

  • Dublin, Anne (2009). Dynamic Women Dancers. Second Story Press. ISBN 978-1-897187-56-2. Arkivuar nga origjinali më 1 korrik 2014. Marrë më 3 prill 2014. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Bois, Mario (1994). Carmen Amaya o la danza del fuego. Madrid: Espasa Calpe.
  • Hidalgo Gómez, Francisco (2010). Carmen Amaya. La biografía. Barcelona: Ediciones Carena.
  • Madridejos Mora, Montserrat (2012). El flamenco en la Barcelona de la Exposición Internacional (1929-1930). Barcelona: Edicions Bellaterra.
  • Madridejos Mora, Montserrat y David Pérez Merinero (2013), Carmen Amaya. Barcelona: Edicions Bellaterra.
  • Montañés, Salvador (1963). Carmen Amaya. La bailaora genial. Barcelona: Ediciones G.P.
  • Pujol Baulenas, Jordi y Carlos García de Olalla (2003). Carmen Amaya. El mar me enseñó a bailar. Barcelona: Almendra Music.
  • Sevilla, Paco (1999). Queen of the gypsies. The Life and legend of Carmen Amaya. San Diego, EE.UU: Sevilla Press.

Lidhjet e jashtme

 Commons: Carmen Amaya – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Karmen_Amaja&oldid=2535574"